线性代数课后习题解答第一章习题详解
第一章 行列式
1. 利用对角线法则计算下列三阶行列式:
2
1
a b
c
1
1
1
c ; (4)c
2
x y x +y
y x +y x
x +y x y
(1)1-4-1; (2)b c a ; (3)a b
22
-183c a b a b
2
1
.
解 (1)1-4-1=2⨯(-4) ⨯3+0⨯(-1) ⨯(-1) +1⨯1⨯8-0⨯1⨯3-2⨯(-1) ⨯8-1⨯(-4) ⨯(-1) -183
=-24+8+16-4=-4
a
b
c
(2)b c a =acb +bac +cba -bbb -aaa -ccc =3abc -a 3-b 3-c 3
c a b
1
1
(3)a b
22a b
x
1
c =bc 2+ca 2+ab 2-ac 2-ba 2-cb 2=(a -b )(b -c )(c -a ) 2c y x +y x
(4)y x +y
x +y
333
x =x (x +y ) y +yx (x +y ) +(x +y ) yx -y -(x +y ) -x y
=3xy (x +y ) -y -3x y -3y x -x -y -x =-2(x +y )
3
3
3
2
2
3
3
3
2. 按自然数从小到大为标准次序,求下列各排列的逆序数: (1)1 2 3 4; (2)4 1 3 2; (3)3 4 2 1; (4)2 4 1 3; (5)1 3 … (2n -1) 2 4 … (2n ) ; (6)1 3 … (2n -1) (2n ) (2n -2) … 2. 解(1)逆序数为0
(2)逆序数为4:4 1,4 3,4 2,3 2
(3)逆序数为5:3 2,3 1,4 2,4 1,2 1 (4)逆序数为3:2 1,4 1,4 3 (5)逆序数为
n (n -1)
2
:
3 2 1个 5 2,5 4 2个 7 2,7 4,7 6 3个 ……………… …
(2n -1) 2,(2n -1) 4,(2n -1) 6,…,(2n -1) (2n -2) (n -1) 个 (6)逆序数为n (n -1)
3 2 1个 5 2,5 4 2个 ……………… …
(2n -1) 2,(2n -1) 4,(2n -1) 6,…,(2n -1) (2n -2) (n -1) 个
4 2 1个 6 2,6 4 2个 ……………… … (2n ) 2,(2n ) 4,(2n ) 6,…,(2n ) (2n -2) (n -1) 个
3. 写出四阶行列式中含有因子a 11a 23的项.
解 由定义知,四阶行列式的一般项为(-1) a 1p 1a 2p 2a 3p 3a 4p 4,其中t 为p 1p 2p 3p 4的逆序数.
由于p 1=1, p 2=3已固定,p 1p 2p 3p 4只能形如13□□,即1324或1342. 对应的t 分别为
0+0+1+0=1或0+0+0+2=2
t
∴-a 11a 23a 32a 44和a 11a 23a 34a 42为所求.
4. 计算下列各行列式: ⎢4⎢1(1)⎢
⎢10⎢⎣0解
410
124⎥⎢21
⎢3-1202⎥
⎥; (2)⎢
520⎥⎢12117⎥⎢⎦⎣50124202
c 2-c 3
41⎥
⎢-ab
21⎥
⎥; (3)⎢bd
⎢32⎥
⎣bf
62⎥⎦
ac -cd cf
10⎢a
ae ⎥
⎢-1b 1⎥de ; (4)⎢
⎥⎢0-1c -ef ⎦
0-1⎢⎣00⎥
0⎥⎥ 1⎥d ⎥⎦
41
-12-10230
2
4-1-1023
2-14
⨯(-1)
4+3
4-11023
-2 14
(1)
520c 4-7c 31170
c 2+c 3c 1+
2
=1
2-14
1090
10-2=0 1440
r 4-r 2
=1
90
c 3
172
120
2
120
41
c 4-c 2
212
121
403040
2120
403000
(2)
3-12115
3262
3-12215
3062
3-122
r 4-r 1
3-12210
=0
-ab
ac -cd cf 1b -10
01c
ae de -ef 0
0r 1+ar 21
-b c -c c 0
e -e
a 1c
001
-11
1-11
1
1=4abcdef -1
(3)bd
bf
a
=adf b b
e =adfbce 1
1+ab b -10
(4)
-100
-100
+ab a c
01
=(-1)(-1)
2+1
-10
-1d -1d
+ab -1
ad 1+cd
-1d
c 3+dc 2
+ab -10
a c -1
ad
1+cd =(-1)(-1) 3+2
=abcd +ab +cd +ad +1
a
2
ab b
2
ax +by ay +bz az +bx ax +by
az +bx
3
3
x z
y z x
z x ; y
3
5. 证明: (1)2a a +b 2b =(a -b ) ; (2)ay +bz
az +bx 111
ax +by =(a +b ) y ay +bz
a
2222
(a +1) (b +1) (c +1) (d +1)
2222
(a +2) (b +2) (c +2) (d +2)
2222
(a +3) (b +3) (c +3) (d +3)
2222
(3)
b c d
=0;
11b b b
24
1c c c
24
1d d d
0-1 0
24
(4)
a a a
24
=(a -b )(a -c )(a -d )(b -c )(b -d ) ⋅(c -d )(a +b +c +d ) ;
x 0
-1x 0a n -1
00x a 2
00 -1x +a 1
=x +a 1x
n
n -1
(5)0a n
+ +a n -1x +a n .
a n -2
证明 (1)左边=
c 2-c 1c 3-c 1
3
a
2
ab -a b -a 0
2
b -a 0
22
3+1
2a 1
2b -2a =(-1)
ab -a b -a
2
b -a
22
2b -2a
=(b -a )(b -a )
a b +a 1
2
=(a -b ) =右边
(2)左边
按第一列分开
x a y z
x
y z x a
2222
x a y z
ay +bz az +bx ax +by
z y z
az +bx ay +bz
y x
2
y x z x y
ay +bz az +bx ax +by az +bx ax +by ay +bz
az +bx ax +by ay +bz 分别再分
x a y z
3
ax +by +b z
分别再分
ay +bz az +bx ax +by x
3
y z x
z
3
y x
z x y
x y z
2
x +0+0+b z x +b z y
z y
2222
y z x
=a y
z
3
x +b y
z
x (-1) =右边 y (a +2) (b +2) (c +2)
2222
2222
2
a +(2a +1) b +(2b +1) c +(2c +1) d a
2222
(a +3) (b +3) (c +3) (d +3) a +b c d
2222
a 2a +14a +42b +12c +1
4b +44c +4
6a +96b +96c +9
(3) 左边=
b c d
c 2-c 1b 2c 3-c 1c 2c 4-c 1d
2
+(2d +1) (d +2) a b c d
4a +44b +44c +4
6a +96b +96c +9
2222
2d +14d +46d +9
14a +414b +414c +4
6a +96b +96c +9
按第二列分成二项
2
b c d
4d +46d +9a b c d
49494949
+a b c d
14d +46d +96a 6b 6c 6d
=0
c 3-4c 2a 2
第一项
c 4-6c 2b 2第二项
c 3-4c 2c c 4-9c 2d
22
14a 14b 14c 14d
10b -a b -a b -a
42
24
24
0c -a c -a c -a
24
0d -a d d
24
(4) 左边=
a a a
24
b -a
24
c -a
22
2
d -a
22
-a -a
=
2
b -a
2
2
c -a
2
2
d
2
2
-a
2
22
b (b -a ) c (c -a ) d (d 1c +a
2
2
-a )
11d +a
0c -b
=(b -a )(c -a )(d -a )
2
b +a
1
0d -b
b (b +a ) c (c +a ) d (d +a )
=(b -a )(c -a )(d -a ) ⨯
2
b +a
2
2
b (b +a ) c (c +a ) -b (b +a ) d (d +a ) -b (b +a )
22
=(b -a )(c -a )(d -a )(c -b )(d -b ) ⨯
1
(c +bc +b ) +a (c +b ) (d
2
2
2
1
+bd +b ) +a (d +b )
2
=(a -b )(a -c )(a -d )(b -c )(b -d ) (c -d )(a +b +c +d )
(5) 用数学归纳法证明
当n =2时, D 2=
x a 2
-1x +a 1
=x +a 1x +a 2, 命题成立.
2
假设对于(n -1) 阶行列式命题成立,即
n -1n -2
+ +a n -2x +a n -1, D n -1=x +a 1x
则D n 按第1列展开:
-1
D n =xD n -1+a n (-1)
n +1
0 00x
00-1
=xD n -1+a n =右边
x 1
-1 1
所以,对于n 阶行列式命题成立.
6. 设n 阶行列式D =det(a ij ) , 把D 上下翻转、或逆时针旋转90 、或依副对角线翻转,依次得
a n 1 a nn
D 1=
a 11
2n (n -1)
a 1n a nn a 11
,D 3=a n 1
a nn
a 1n
, a 11
, D 2=a 1n
a n 1
证明D 1=D 2=(-1)
证明 D =det(a ij )
D , D 3=D .
a n 1 a nn
∴D 1=
a 11
a 1n
=(-1)
n -1
a 11
a 1n a nn
=(-1)
n -1
a 11
(-1)
n -2
a 1n
a 2n
a nn =
a n 1
a 21 a n 1a 31
a 21 a 2n
a 3n
n (n -1) 2
a 11
=(-1)
n -1
a 1n
(-1)
n -2
(-1)
a n 1
=(-1)
1+2+ +(n -2) +(n -1)
D =(-1) D
a n 1 a nn
n (n -1)
a 11
n (n -1) n (n -1)
同理可证D 2=(-1)
2
=(-1)
2
D
T
=(-1)
2
D
a 1n a nn
n (n -1) n (n -1) n (n -1)
D 3=(-1)
2
D 2=(-1)
2
(-1)
2
D =(-1)
n (n -1)
D =D
7. 计算下列各行列式(D k 为k 阶行列式):
a
1 1x
a x a
a
n
(1)D n =
, 其中对角线上元素都是a ,未写出的元素都是0; a
a a x
n
(2)D n =
a a
;
(a -1) (a -1)
(a -n )
n
(3) D n +1
a =
a 1
n -1n -1
(a -n )
n -1
; 提示:利用范德蒙德行列式的结果.
a -11a -n 1
a n
0a 1b 1c 1
c n
0d 1
b n
(4) D 2n =0
0;
d n
(5)D n =det(a ij ), 其中a ij =i -j ;
+a 1
1 1
11
(6)D n =
1 1
1+a 2
, 其中a 1a 2 a n ≠0.
1+a n
解
a 0001
0a 000
00a 00
000a 0
1000a 0
按最后一行展开
(1) D n =
00a 0
0000
000a
1000
+(-1)
2n
a
(-1)
n +1
a ⋅a
a
(n -1) ⨯(n -1)
(n -1)(n -1)
00
(再按第一行展开)
a
=(-1)
n +1
⋅(-1)
n
a
(n -2)(n -2)
+a =a -a
n n n -2
=a
n -2
2
(a -1)
(2)将第一行乘(-1) 分别加到其余各行,得
x a -x D n =a -x
a -x
a x -a 0 0
a 0 0
a 00 x -a
x -a
再将各列都加到第一列上,得
x +(n -1) a
D n =
0 0
a x -a 0 0
a 0 0
a 00 x -a
=[x +(n -1) a ](x -a )
n -1
x -a
(3) 从第n +1行开始,第n +1行经过n 次相邻对换,换到第1行,第n 行经(n -1) 次对换换到第2行…,
经n +(n -1) + +1=
n (n +1)
2
次行交换,得
1
n (n +1)
1a -1 (a -1)
n -1n
1
D n +1=(-1)
2
a
a
n -1n
a -n (a -n ) n -1
(a -n )
n
a (a -1)
此行列式为范德蒙德行列式
n (n +1)
D n +1=(-1)
2
∏[(a -i +1) -(a -
n +1≥i >j ≥1
j +1)]
n (n +1)
n (n +1)
=(-1)
2
∏
j )
[-(i -j )]=(-1)
2
∙(-1)
n +(n -1) + +1
∙
∏[(i -
n +1≥i >j ≥1
j )]
n +1≥i >j ≥1
=
∏(i -
n +1≥i >j ≥1
a n
a 1b 1c 1
c n
0d 1
d n b n
(4) D 2n =0
a n -1
按第一行展开
a 1c 1
0 b 1d 1
b n -1
00
a n -1
a 1b 1c 1d 1
b n -10
a n
00
+(-1) 0
2n +1
b n
c n -10
都按最后一行展开
d n -10
c n -1
c n
d n
d n -10
a n d n D 2n -2-b n c n D 2n -2
由此得递推公式:
D 2n =(a n d n -b n c n ) D 2n -2
n
即 D 2n =
∏(a d
i
i =2
i
-b i c i ) D 2
而 D 2=
a 1c 1
n
b 1d 1
=a 1d 1-b 1c 1
得 (5)a ij =i -j
D 2n =
∏(a d
i
i =1
i
-b i c i )
01
D n =det(a ij ) =
23
1012
2101
3210
n -1n -2n -3
r 1-r 2
-1-1-1-1
1-1-1-1
11-1-1
111-1
11110
n -4r 2-r 3, 0
0000 n -1
0a 2-a 30 00
00a 3 00
n -1n -2n -3n -4
-1-1
c 2+c 1, c 3+c 1
c 4+c 1,
n -1n -2n -3n -4
0-2-2-2
00-2-2
000-2
-1-1
=(-1)
n -1
(n -1) 2
n -2
n -12n -32n -42n -5
a 1
-
0000
0000
1111 1
+
a
1
1 1
11
c 1-c 2, c 2-c 3
c 3-c 4,
-a 200 00
(6)D n =
1 1
1+a 2
-a 4
1+a n
a
n -1
a
n -1
-a n 1+a n
a 1-a 2
按最后一列展开(由下往上)
0a 2-a 30 00
00a 3 00
0000 -a n -2
0000 a n -20
0000 0-a n
(1+a n )(a 1a 2 a n -1) -
0 00
-a 4
a 1-a 2+
0 00
0a 2-a 3 00
00
000 -a n -1
000 a n -1-a n
-a 200 00
a 2-a 30 00
0a 3 00
000 -a n -1
000 a n -1-a n
a 3 00
+ +
-a 4
=(1+a n )(a 1a 2 a n -1) +a 1a 2 a n -3a n -2a n + +a 2a 3 a n
n
=(a 1a 2 a n )(1+
∑a
i =1
1
i
)
8. 用克莱姆法则解下列方程组:
=1, ⎧5x 1+6x 2
⎧x 1+x 2+x 3+x 4=5, ⎪
x 1+5x 2+6x 3=0, ⎪⎪⎪⎪x 1+2x 2-x 3+4x 4=-2,
x 2+5x 3+6x 4=0, (1) ⎨ (2) ⎨
⎪⎪2x 1-3x 2-x 3-5x 4=-2, x 3+5x 4+6x 5=0, ⎪⎪3x +x +2x +11x =0;
234⎩1
⎪x 4+5x 5=1. ⎩
1121121
1-121-12-12-1023
14111411-911-461201411
==
100
11-5
1-2-1151
102
1381911=
1101001=00
1-2-5-551
13814-102=
110000-9911
=
113142-515
-120
-9119=-142
解 (1)D =
135
01-2
0100
2-3-1-5-3-700-13-1-54
0-25=
00
D 1=
-201-5
-2-3-1-5-2-3-1-50-13-3-23
0-13-3-23
1-5-1-9=00010
1005-7
2-101-2-1
1138142138
=100
500
1339
1231
=100
500
13-10
12-19-284
=-284
=-142
=
0001
1005
1
D 2=
1-2-13
2
0-10-1
2-2-1-50-120-15
-3-72311
1D 3=
13
∴
121
D 1D
5-20
=1,
1411
x 2=
D 2D =2,
x 3=
D 3D =3,
1
=-426 ; D 4=
13
x 4=
121
D 4D
15
=142
-1-22
2-3-2-52-3-1-2
x 1=
=-1
5600015600
5600
按最后一行
展开
(2) D =01560
0015600015
5D '-
[1**********]6
=5D '-6D ''
=5(5D ''-6D ''') -6D ''=19D ''-30D '''=65D '''-114D ''''=65⨯19-114⨯5=665
'的余子式, D ''', D ''''类推) (D '为行列式D 中a 11的余子式, D ''为D '中a 11
1600005600D 1=01560
[***********]00D 2=00560
0015601015
=-65-1080=-1145
按第二列展开
6000
按第一列展开
D '+
[1**********]6
44
=D '+6=19D '''-30''''+6=1507
1600-
[1**********]5
-
[**************]6
560
=156-5⨯6 015
3
5610015000D 3=01060
0005600115=19+6⨯114=703
按第三列展开
[**************]5
+
[**************]6
160015
560016
=056+6150
5601015600D 4=01500
[***********]00D 5=01560
0015000011
按最后一列
展开按第四列展开
1560-
[1**********]5
-
[**************]6
560
=-5-6156=-395
015
[**************]1
+D '=1+211=212
∴
x 1=
1507665
;
x 2=-
1145665
;
x 3=
703665
;
x 4=
-395665
;
x 4=
212665
.
9. 问λ, μ取何值时, 齐次线性方程组
⎧λx 1+x 2+x 3=0⎪
⎨x 1+μx 2+x 3=0有非零解? ⎪x +2μx +x =0
23⎩1
λ
解 D 3=1
1
11
μ1=μ-μλ, 齐次线性方程组有非零解,则D 3=0 2μ1
即 μ-μλ=0 得 μ=0或λ=1
不难验证,当μ=0或λ=1时, 该齐次线性方程组确有非零解.
⎧(1-λ) x 1-2x 2+4x 3=0⎪
⎨2x 1+(3-λ) x 2+x 3=0 有非零解? ⎪x +x +(1-λ) x =0
23⎩1
10. 问λ取何值时, 齐次线性方程组
解
-λD =
21
3
-23-λ1
411-λ
=
-λ21
-3+λ1-λ0
411-λ
3
2
=(1-λ) +(λ-3) -4(1-λ) -2(1-λ)(-3-λ) =(1-λ) +2(1-λ) +λ-3
齐次线性方程组有非零解,则D =0 得 λ=0, λ=2或λ=3
不难验证,当λ=0, λ=2或λ=3时,该齐次线性方程组确有非零解.